Het Platform bekijkt in samenhang met de toegankelijkheid van (openbare) ruimte en gebouwen ook de veiligheid van mensen met een beperking die daar gebruik van maken.
Het is niet alleen belangrijk om een gebouw binnen te kunnen komen en er daadwerkelijk gebruik van kunnen te maken, maar ook moet het mogelijk zijn het gebouw of de ruimte te verlaten als er een ramp plaatsvindt. Dat geldt voor alle ruimten: woningen, kantoren, theaters, stadions, enzovoort, maar ook straten, enzovoort.
De overheid heeft landelijk alarmering via de mobiele telefoon bij rampen en calamiteiten mogelijk gemaakt: NL-Alert.
Bij een noodsituatie kan de overheid de mensen in de directe omgeving daarvan via de mobiele telefoon door een tekstbericht daarvan op de hoogte brengen. Ook wordt in het bericht vermeld wat de burger moet doen (bijvoorbeeld: ramen sluiten).
NL-Alert werkt op een andere manier dan de gewone SMS-jes en werkt daardoor ook als het netwerk overbelast is.
Voor meer informatie en voor hulp bij het instellen van de mobiele telefoon is de website:
- Evacuatie van de werkplek.
Bij een ontruiming kan en mag een lift niet worden gebruikt. Iedereen moet het gebouw via de trap verlaten. Ook personen die bijvoorbeeld een sportblessure hebben waardoor ze op krukken moeten lopen of vrouwen die hoogzwanger zijn, zullen (tijdelijk) afhankelijk zijn van de lift.
Sommige mensen hebben beperkingen die niet duidelijk zichtbaar zijn: mensen met astma, hart- of longpatiënten, mensen met desoriëntatie of die een paniekaanval krijgen tijdens een calamiteit. Ook zij moeten zo snel mogelijk naar een veilige locatie, waarbij zij voor hun evacuatie vaak geen gebruik kunnen maken van een trap; ook voor hen zijn evacuatie-hulpmiddelen nodig.
De werkgever dient hiervoor een risicoanalyse te maken. Indien daaruit blijkt dat er onvoldoende hulpmiddelen aanwezig zijn, kan dit worden opgelost door over te gaan tot het aanschaffen van evacuatiehulpmiddelen en training in het gebruik hiervan.
In feite geldt de ARBO voor alle werknemers : de werkgever is verplicht om voor zijn werknemers een veilige werkplek te organiseren. Daar hoort de mogelijkheid voor ontruiming bij calamiteit ook toe. De wet geldt voor alle werknemers, dus ook voor de gehandicapte werknemer. Zie ook : www.arboportaal.nl/vragen/ over aanpassen werkplek
Er bestaat een mogelijkheid voor de werkgever om via het UWV subsidie te verkrijgen voor eventuele noodzakelijke voorzieningen. Wat precies mogelijk is, kan bij het UWV nagevraagd worden.
- Thema-bijeenkomst Veiligheid
Het Platform heeft op 17 april 2013 aandacht besteed aan de veiligheid van mensen met een beperking bij rampen en calamiteiten bij een thema-bijeenkomst.
In de toekomst zullen door het invoeren van ‘scheiden van wonen en zorg’ meer en meer mensen met een beperking ‘in de wijk’ wonen en niet in instellingen.
Doel was om meer te weten te komen over hoe de veiligheid van mensen met een beperking in geval zich een ramp voordoet (brand, stroomuitval, gaslek) gewaarborgd kan worden. Twee deskundigen gaven hierover uitleg.
Reimeke Spanjaard werkt bij het GHOR/ ketenzorg ((Geneeskundige Hulpverlening Organisatie in de Regio) en is daar betrokken bij opgeschaalde medische zorg bij ongevallen en rampen; René Wollaars is werkzaam bij de afdeling Preventie van de Brandweer in de regio en geeft onder andere voorlichting over brandpreventie. Beiden waren uitgenodigd naar aanleiding van ervaringen van mensen met een beperking bij de ontruiming van een deel van de wijk Kerkelanden als gevolg van de gasexplosie eerder dit jaar.
Vraag van het Platform was: wat gebeurt er aan preventie, verbetering van de veiligheid tijdens een ramp met betrekking tot zelfstandig wonende mensen met een beperking. In de toekomst zullen steeds meer mensen met een beperking in de wijk wonen door doorvoering van ‘scheiden wonen zorg’.
Reimeke legde uit, dat primair hier een taak voor de Gemeente ligt; het was dan ook jammer dat de betrokken ambtenaar van de Gemeente niet aanwezig was.
René vertelde, dat in de zorgbouw duidelijk is wat er gedaan moet worden en welke hulp men nodig heeft, maar dat voor gewone bouw (en daar vallen ook aanleunwoningen onder) niet duidelijk is waar niet zelfredzame mensen wonen.
Aantal oplossingen voor ‘weten waar hulpbehoevende woont’, waar Platform en deskundigen brainstormend aan dachten:
- ‘aanvalskaart’ per koopwoningcomplex: voorzitter Vereniging van Eigenaren (VvE) heeft lijst met kwetsbare bewoners en geeft die bij ramp aan commandant van de brandweer.
- idem voor huurwoningcomplex: huurdersvereniging, bewonersvereniging of woningbouwcorporatie heeft die lijst.
- brandweer of politie heeft centraal een registratiesysteem over waar niet-zelfredzamen wonen. Vrijwillig melden?
- thuiszorgorganisaties houden lijst bij.
- buurtverenigingen.
Complicaties bij eventuele maatregelen:
- voorkomen van tijdelijk niet-zelfredzame mensen; mensen worden veel eerder uit ziekenhuizen ontslagen en revalideren thuis.
- veel koopwoningen zonder een VvE.
Belangrijkste probleem bij elke oplossing is melding, privacy in combinatie met veiligheid:
- een dergelijke lijst is een prachtig hulpmiddel voor kwaadwillenden
- wie zorgt er voor de aanmelding en eventuele afmelding
- veiligheid in de eigen woning is eigen verantwoordelijkheid van bewoner ( bij wonen in zorginstelling is het de verantwoordelijkheid van de instelling).
Bewoner kan er zelf iets aan doen:
- maatregelen als rook/brandmelders aanbrengen
- buren op de hoogte brengen van je problemen voor als er een ramp zich voordoet (ervaring Platform-lid: buren waren zo onder indruk van bevel brandweer direct te evacueren, dat niemand meer aan haar dacht.
- als bewoner een ontruimingsplan voor thuis ontwikkelen en oefenen; jong geleerd is oud gedaan.
Ideeën hoe burgers meer bewust te maken om veiligheid (in eigen woning) te verbeteren:
- voorlichting via scholen: ouders via kinderen bereiken. Brandweer begint inderdaad hiermee.
- Via VvE of huurdersvereniging o.i.d. BHV-cursus organiseren voor bewoners.
- brandweer geeft kosteloze presentaties over brandpreventie en aanverwante zaken voor burgers/VvE/huurders. Deze laten bijwonen door Platformleden om problemen voor mensen met beperking meer concreet te maken.
- proefontruiming houden met mensen met beperking en hierbij pers en media uitnodigen.
- ‘waarschuwing’sblad mee laten geven bij ontslag uit ziekenhuis in voorkomende gevallen, bijvoorbeeld als iemand zuurstof gebruikt of tijdelijk immobiel is.
Nog wat losse tips:
- maak je eigen ontruimingsplan en kijk wat je vluchtroute is.
- hang rookmelders op; de plaats is belangrijk: liefst in je vluchtroute.
- rookmelder op accu gaat 10 jaar mee; kost 17 Euro.
- controleer geregeld de geiservlam: die moet blauw zijn en niet geel: geel is gevaar.
- brandblusser in huis.
- woningen hebben 60 minuten weerstand tegen brandoverslag en 30 minuten tegen branddoorslag; dit geldt ook voor oudere
woningen
- in flats is altijd éën trappenhuis 1 uur brand- en rookveilig.
- buitentrappenhuis is een extra beveiliging om veilig weg te komen.
Reimeke en René werden hartelijk bedankt voor hun opmerkingen en uitleg.
Het Platform heeft inmiddels een brief gestuurd aan het College van Burgemeester en Wethouders met een CC aan de gemeenteraad om de veiligheid van mensen met een beperking bij rampen en calamiteiten aan de orde te stellen bij de Gemeente. Bekijk deze brief en het antwoord van B&W daarop hieronder. Naar aanleiding van de brief zijn in de Gemeenteraad vragen gesteld door de SP en Hart voor Hilversum.
